ZASIEDZENIE A WYNAGRODZENIE ZA KORZYSTANIE Z RZECZY DLA BYŁEGO WŁAŚCICIELA
Czy byłemu właścicielowi, który utracił prawo własności wskutek zasiedzenia, przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy
Wprowadzenie
Zasiedzenie jest dobrze zakorzenionym instytutem w polskim prawie cywilnym, umożliwiającym nabycie własności nieruchomości lub ruchomości poprzez długotrwałe i nieprzerwane posiadanie samoistne (jak właściciel). Proces ten, chociaż może wydawać się niekorzystny dla poprzednich właścicieli, otwiera przed nimi nowe możliwości, szczególnie w świetle ostatnich orzeczeń Sądu Najwyższego.
Kodeks Cywilny w artykułach 172-176 szczegółowo reguluje zasady zasiedzenia, wskazując na różne okresy posiadania niezbędne do nabycia własności oraz uwzględniając status prawny posiadacza (dobra lub zła wiara) i szczególne przypadki, takie jak zasiedzenie wobec małoletnich.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego i nowe możliwości dla byłych właścicieli
W uchwale o sygnaturze akt III CZP 103/22, Sąd Najwyższy uznał, że utrata własności na skutek zasiedzenia nie wyklucza możliwości żądania przez byłego właściciela wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy w okresie poprzedzającym zasiedzenie. To znaczące odstępstwo od wcześniejszej linii orzeczniczej otwiera nowe drogi dochodzenia roszczeń dla osób, które utraciły własność nieruchomości.
Kluczowe punkty uchwały
- Zasiedzenie generuje roszczenia o charakterze obligacyjnym, które są oddzielne od roszczeń windykacyjnych i chronią własność;
- Utrata własności w wyniku zasiedzenia nie pociąga za sobą automatycznego wygaśnięcia roszczeń o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości;
- Dla skuteczności roszczeń nie ma znaczenia, czy były właściciel wcześniej wystąpił z żądaniem wydania nieruchomości.
Orzeczenie Sądu Najwyższego wprowadza znaczące zmiany w możliwościach dochodzenia roszczeń przez byłych właścicieli nieruchomości, którzy utracili własność wskutek zasiedzenia.
Nabycie własności przez zasiedzenie staje się mniej opłacalne.