PRZYJĘCIE SPADKU WPROST POD WPŁYWEM BŁĘDU. JAK RATOWAĆ SIĘ PRZED ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ ZA DŁUGI SPADKODAWCY, O KTÓRYCH NIE MIELIŚMY WIEDZY.
W poprzednim moim wpisie, który dotyczył odpowiedzialności za długi spadkowe, zwróciłem uwagę, na skutki złożenia oświadczenia woli o przyjęciu spadku wprost bądź odrzuceniu spadku ewentualnie na niezłożenie powyższych oświadczeń w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Można o tym przeczytać tutaj:
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego (K.C.), w przypadku przyjęcia spadku wprost, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe bez ograniczenia, czyli całym swoim majątkiem. W skład masy spadkowej wchodzą nie tylko aktywa, np. nieruchomości, ruchomości, pieniądze ale również tzw. pasywa, czyli długi spadkowe, gdyż zgodnie z art. 922 § 1. (K.C.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.
W związku z tym, może zdarzyć się, że przyjąłeś spadek wprost, w błędnym przekonaniu, że w jego skład wchodzą wyłącznie aktywa, a rzeczywistość jest zupełnie inna, gdyż do spadku weszły zobowiązania z tytułu podatków, składek na ubezpieczenie społeczne, kredytów, pożyczek i inne. Mogą one znacznie przewyższać wartość majątku spadkowego, jak również Twojego. W skrajnych przypadkach do spadku mogą wejść same długi.
Co można zrobić w takiej sytuacji? Okazuje się, że nie jesteśmy bezbronni. Odpowiedź daje nam art. 1019 (K.C.)
Przepis ten daje nam prawo do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu spadku wprost złożonego pod wpływem błędu. Jednocześnie należy złożyć przed sądem oświadczenie o odrzuceniu spadku. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem roku od wykrycia błędu.
Ponadto, zgodnie z dominującym w orzecznictwie poglądem, roczny termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem wnioskodawca złoży w sądzie pismo zawierające żądanie odebrania od niego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia co do przyjęcia spadku.
Oczywiście mogą zaistnieć również inne wady oświadczenia woli, jakim jest przyjęcie spadku, jednak najczęściej występuje błąd.
Powyższy przepis znajduje również zastosowanie w sytuacji odwrotnej, mianowicie gdy odrzuciliśmy spadek pod wpływem błędu.
Jeżeli masz małoletnie dzieci zapamiętaj, że zgodnie z art. 1020 (K.C.) spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Dlatego spadek odziedziczą Twoje dzieci. W związku z tym musisz dla ich dobra odrzucić spadek w ich imieniu, uzyskując na tę czynność prawną zgodę sądu.