Dowód z nagrania, podsłuchu i filmu a sprawa rozwodowa. Wykorzystanie w postępowaniu cywilnym dowodów uzyskanych sprzecznie z ustawą.

W polskiej procedurze cywilnej nie istnieje wyraźny zakaz dopuszczenia dowodu uzyskanego w sposób sprzeczny z ustawą.

Podsłuch, nagranie rozmowy, film, to jedna z najczęstszych metod, jaką stosują małżonkowie, którzy podejrzewają swoich partnerów o zdradę. Czy jednak takie działanie jest legalne i czy można się nim posłużyć jako dowodem w sprawie rozwodowej?

W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

Podsłuch w małżeństwie – czy to przestępstwo?

Zgodnie z art. 267 § 3 Kodeksu karnego, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, założy lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do lat 2. Oznacza to, że podsłuchiwanie rozmów osób trzecich, w których nie bierze się udziału, jest nielegalne i stanowi czyn zabroniony.

Jednak co w sytuacji, gdy podsłuchuje się rozmowy własnego małżonka, z którym jest się w trakcie rozstania lub rozwodu? Czy wtedy również popełnia się przestępstwo? Otóż niekoniecznie.

Zgodnie z orzecznictwem sądowym, jeśli podsłuchujący uczestniczy w rozmowie, to nie łamie prawa karnego, ponieważ informacja jest dla niego przeznaczona. Nie ma znaczenia, czy drugi rozmówca wie o nagrywaniu, czy nie. Tak więc, jeśli małżonek nagrywa rozmowę, w której sam bierze udział, to nie popełnia przestępstwa z art. 267 § 3 kk.

Podsłuch w małżeństwie – czy to dowód w sprawie rozwodowej?

Załóżmy, że małżonek nagrywa rozmowę, w której sam uczestniczy, i dowiaduje się z niej o zdradzie swojego partnera. Czy może się tym posłużyć jako dowodem w sprawie rozwodowej? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Z jednej strony, zgodnie z art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd ocenia dowody według swego przekonania, biorąc pod uwagę wynik całości postępowania. Oznacza to, że sąd ma szeroką swobodę w ocenie dowodów i nie jest związany żadnymi regułami dowodowymi. Z drugiej strony, zgodnie z art. 5 Kodeksu  cywilnego, strony i uczestnicy postępowania są obowiązani postępować zgodnie z zasadami współżycia społecznego i nie nadużywać uprawnień procesowych. Oznacza to, że strony nie mogą stosować nieuczciwych metod dowodowych, które naruszają dobra osobiste drugiej strony.

W praktyce sądowej spotyka się różne stanowiska co do dopuszczalności dowodu z nagrania rozmowy w sprawie rozwodowej. Niektóre sądy uznają, że nagranie rozmowy jest dopuszczalne, jeśli zostało uzyskane w sposób legalny, czyli przez uczestnika rozmowy, i jeśli dotyczy istotnych okoliczności sprawy, takich jak zdrada małżeńska. Inne sądy odrzucają takie dowody, uznając, że naruszają one prawo do prywatności, godności i wizerunku drugiej strony, i że są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W związku z tym, nie można jednoznacznie stwierdzić, czy dowód z nagrania rozmowy będzie przyjęty przez sąd w sprawie rozwodowej. Wszystko zależy od okoliczności konkretnego przypadku i oceny sądu.

Podsumowanie

Podsłuch, jak również dowód audio lub wideo w postępowaniu cywilnym, w tym w sprawach o rozwód to kontrowersyjna kwestia, która budzi wiele wątpliwości prawnych i moralnych. Z jednej strony, podsłuchiwanie rozmów osób trzecich jest nielegalne i stanowi przestępstwo. Z drugiej strony, nagrywanie rozmów, w których sam się uczestniczy, jest legalne i nie stanowi przestępstwa. Jednak nawet jeśli nagranie rozmowy jest legalne, to nie oznacza, że można się nim posłużyć jako dowodem w sprawie rozwodowej. Sąd może uznać, że nagranie rozmowy narusza dobra osobiste drugiej strony i jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

Dlatego zaleca się ostrożność i rozwagę przy stosowaniu urządzeń nagrywających dźwięk lub obraz.