DAMSKI BOKSER I NIE TYLKO CZYLI JAK ZAPOBIEGAĆ PRZEMOCY W RODZINIE?

W polskim prawie są regulacje, które określają sposoby zapobiegania przemocy w rodzinie.

Najważniejszymi z nich, które mają praktyczne znaczenie są:

1. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.)
2. Kodeks Postępowania Cywilnego,
3. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2020 r. poz. 360, 956, 1610, 2112 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1005),
4. Kodeks Karny.

Dlaczego tytuł postu brzmi “Damski bokser i nie tylko”? Ponieważ niesłusznie, w potocznym mniemaniu przemoc w rodzinie jest rozumiana jako używanie przemocy fizycznej. Tymczasem przemoc w rodzinie,  niejedno ma imię. Będzie ona polegała także na agresji psychicznej, seksualnej jak również ekonomicznej.

Co mówi ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i Kodeks Postępowania Cywilnego?

Definicja przemocy w rodzinie została określona w Art. 2, pkt.2) ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) 2) i oznacza jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Do osób najbliższych zalicza się małżonka, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osobę pozostającą we wspólnym pożyciu. a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą.

W Art. 11a ustawy określono podstawy orzeczenia obowiązku opuszczenia przez sprawcę przemocy mieszkania wspólnie zajmowanego z pokrzywdzonym. Mianowicie osoba dotknięta  przemocą może żądać, aby sąd cywilny zobowiązał sprawcę przemocy do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Odbywa się to na wniosek pokrzywdzonego, w postępowaniu nieprocesowych uregulowanym w K.P.C.

Sąd wydaje postanowienie, które jest wykonalne z chwilą wydania. Ponadto, dla osoby pokrzywdzonej postępowanie jest wolne od opłat sądowych.

Ustawa o Policji

Kolejnym środkiem natychmiastowej reakcji, jest  jest nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Wydawany on jest na podstawie Art. 15aa ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2020 r. poz. 360, 956, 1610, 2112 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1005), Mianowicie Policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie  nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, zwany dalej „nakazem”, lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Nakaz ten i zakaz są natychmiast wykonalne, a Policjant w nakazie lub zakazie wskazuje obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana zachować. Analogiczne uprawnienia ma także Żandarmeria Wojskowa.

Kodeks Karny – przestępstwo znęcania się.

Bardzo często przemoc w rodzinie stanowi jednocześnie przestępstwo znęcania się, którego znamiona określone są w Art. 207 Kodeksu Karnego.

Z przepisu tego wynika, że kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli pokrzywdzony jest osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, wówczas sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Natomiast jeśli znęcanie się jest połączone ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Wreszcie jeżeli skutkiem znęcania jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

W przypadku skazania wobec sprawcy orzekany jest dodatkowo środek karny w postaci zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób, bez zgody sądu, nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

Mało tego, w przypadku, gdyby sprawca złamał którykolwiek z nakazów i zakazów określonych w Kodeksie Karnym, wówczas popełnia przestępstwo z Art. 244 Kodeksu Karnego zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Widzimy więc, że reakcja na przemoc w rodzinie została uregulowana kompleksowo.

Wpis ten nie zawiera szczegółowej wykładni przepisów, a stanowi jedynie krótką “ściągawkę”.

Szczegółową poradę prawną można oczywiście uzyskać u adwokata, do czego Państwa namawiam.